Pracownik po ukończeniu wieku emerytalnego może zdecydować się na rozwiązanie stosunku pracy. Wówczas będzie przysługiwać mu emerytura, czyli comiesięczne świadczenia wypłacane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osoby, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą wnioskować o wcześniejszą emeryturę.
W Polsce wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet, a dla mężczyzn – 65 lat. Osiągnięcie wieku emerytalnego jest podstawowym warunkiem uprawniającym do złożenia wniosku o emeryturę w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, konieczne jest jednak jeszcze udokumentowanie odpowiedniego stażu pracy. Dla kobiet wynosi on 20 lat, a dla mężczyzn 25 lat. Do stażu pracy zalicza się zarówno okres składkowy, jak i nieskładkowy, a więc:
- okres przepracowany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
- czas pobierania zasiłku chorobowego, powypadkowego i rehabilitacyjnego,
- czas spędzony na służbie wojskowej, urlopie macierzyńskim i wychowawczym,
- liczba dni wykorzystanych w ramach bezpłatnego urlopu.
Warto także wiedzieć, że jeżeli uzyskaliśmy dyplom ukończenia uczelni wyższej (niezależnie od uzyskanego tytułu), to do stażu pracy możemy doliczyć 8 lat.
Warunki przejścia na wcześniejszą emeryturę
Polskie prawo zakłada możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę. Na szybsze otrzymywanie świadczeń mogą obecnie liczyć osoby urodzone w latach 1949–1968, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jednocześnie powinny one spełnić następujące warunki:
- osiągnąć wiek emerytalny,
- udokumentować okresy składkowe i nieskładkowe,
- udokumentować staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
- złożyć wniosek o przekazanie środków z OFE do budżetu państwa bądź zrezygnować z OFE.
Co ważne, aby otrzymywać wcześniejszą emeryturę, należy również wykazać, że przepracowało się minimum 15 lat do osiągnięcia 55 lat (w przypadku kobiet) lub 60 lat (w przypadku mężczyzn).
Przyjrzyjmy się, jakim pracom i stanowiskom przysługuje określenie „szczególnych warunków i szczególnego charakteru”.
Za osoby pracujące w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych w:
- górnictwie i energetyce,
- hutnictwie,
- hutnictwie i przemyśle metalowym,
- przemyśle poligraficznym,
- przemyśle drzewnym i papierniczym,
- transporcie i łączności,
- portach morskich,
- rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym,
- w zakładach chemicznych,
- w służbie zdrowia i opiece społecznej,
- przy przetwórstwie azbestu, produkcji ołowiu i kadmu.
Z kolei osoby zatrudnione w szczególnym charakterze to:
- osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną,
- dziennikarze objęci układem zbiorowym pracy dziennikarzy,
- pracownicy organów kontroli państwowej i administracji celnej,
- nauczyciele wychowawcy lub inni pracownicy pedagogiczni wymienieni w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela,
- żołnierze zawodowi,
- funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, CBA, Straży Granicznej, BOR-u, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej,
- pracownicy jednostek ochrony przeciwpożarowej.
Aby obliczyć wysokość świadczenia emerytalnego, należy podzielić podstawę obliczenia emerytury (uzbierany kapitał) przez średnie dalsze trwanie życia. Natomiast na wysokość emerytury składa się:
- zwaloryzowany kapitał początkowy,
- zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne,
- zwaloryzowane składki znajdujące się na subkoncie w ZUS (w przypadku członków OFE).
zdj. główne: sabinevanerp/pixabay.com
Bardzo ważny i wyczerpujący post – przez zagmatwanie z papierologią w kraju, warto mieć go gdzieś zapisane.